Ανεγερθεί σε ύψος 1131 m Temple of Apollo (Greek: Ναός Επικουρίου Απόλλωνος) in Bassaj είναι το καλύτερα διατηρημένο αρχαίο θρησκευτικό κτήριο στην Πελοπόννησο.
Η κατασκευή χτίστηκε έξω από την πεπατημένη στα άγονα βουνά της δυτικής Αρκαδίας. Το όνομα Bassaj προέρχεται από μια αρχαία ελληνική λέξη μπασάι σημαίνει φαράγγι και παραπέμπει άμεσα στο γύρω τοπίο.
Ο ναός του Απόλλωνα θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα δείγματα της ελληνικής κλασικής αρχιτεκτονικής. Μπορούμε να συναντήσουμε ακόμη και ένα παρατσούκλι Πελοποννησιακός Παρθενώνας. Αυτό εκτιμήθηκε από την UNESCO με την είσοδό του στο μνημείο 1986 επί Κατάλογος Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Ιστορία
Οι ιδρυτές του ιερού του Επικουρίου Απόλλωνα ήταν οι κάτοικοι της Αρκαδικής πόλης Φιγαλείατα ερείπια του οποίου είναι περίπου 13 χλμ από το ναό. Ήθελαν να ευχαριστήσουν τον φύλακά τους που βοήθησε στην ανακατάληψη του εδάφους από τους Σπαρτιάτες (7ος αιώνας π.Χ). Παρατσούκλι Επίκουριος (μέσος) εννοείται σε αυτή την περίπτωση υποστηρίζοντας στις κακουχίες των πολέμων. Στην περιοχή του αρχαιολογικού χώρου, τα ερείπια του αρχικού ναού, που ήταν κτισμένα 7ος αιώνας π.Χ και ξαναχτίστηκε τουλάχιστον δύο φορές τους επόμενους δύο αιώνες.
Το κτίριο που σώζεται μέχρι σήμερα προέρχεται από την κλασική περίοδο, όταν οι κάτοικοι λάτρευαν τον κηδεμόνα τους (με το ίδιο προσωνύμιο) ως υποστήριξη στην καταπολέμηση της νόσουγιατί ήταν η θεϊκή του παρέμβαση που απέδωσαν στην ήττα της θανατηφόρας πανώλης από την οποία στοιχειώνει την πόλη 429 έως 427 π.Χ.
Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης, του έστησαν νέο, εντυπωσιακό ναό. Σύμφωνα με το ζωντανό v 2ος αιώνας μ.Χ γεωγράφος Παυσανίας χτίστηκε σύμφωνα με το σχέδιο του αρχιτέκτονα Ικτίνος σε χρόνια 420-400 π.Χ
Το κτίριο χρησιμοποιήθηκε επίσης στην ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο, μετά την οποία εγκαταλείφθηκε και σιγά σιγά καταστράφηκε.
Αρχιτεκτονική
Αν και ο ναός του Απόλλωνα προέρχεται από την κλασική περίοδο, έχει αρκετά αρχαϊκά χαρακτηριστικά, ενώ μπορούμε επίσης να βρούμε σε αυτόν χαρακτηριστικά χαρακτηριστικά της παραδοσιακής ιερής αρχιτεκτονικής της Αρκαδίας.
Το κτίριο χτίστηκε πάνω κάτοψη δωρικού περίπτερου με μέγεθος 6 επί 15 κίονες (ενώ το «στάνταρ» της εποχής ήταν η αναλογία 6 έως 13) και ανεγέρθηκε σε ειδικά προετοιμασμένο βράχο. Ο προσανατολισμός κατά μήκος του άξονα Βορρά-Νότου είναι επίσης ασυνήθιστος. Ήταν κάτι σπάνιο στην ελληνική θρησκευτική αρχιτεκτονική, αλλά έπρεπε να συνδεθεί με τις τοπικές παραδόσεις, καθώς πολλοί άλλοι αρκαδικοί ναοί επίσης δεν ακολουθούν τον γενικά αποδεκτό προσανατολισμό ανατολής-δύσης.
Η μοναδικότητά του αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι όλοι ήταν παρόντες σε αυτό τρία ελληνικά αρχιτεκτονικά τάγματα: Δωρικό, Ιωνικό και Κορινθιακό. Είναι ούτως ή άλλως το πρώτο (παλαιότερο) από τα γνωστά κτίρια, που χρησιμοποίησαν το τελευταίο από αυτά.
Το κύριο δομικό υλικό ήταν ο γκρίζος ντόπιος ασβεστόλιθος. Μάρμαρο χρησιμοποιήθηκε μόνο σε τμήματα της στέγης, κεφάλια στο εσωτερικό κελί και σκαλιστές μετόπες (ανάγλυφα που κοσμούσαν τη ζωφόρο).
Το πιο διακοσμητικό στοιχείο της εγκατάστασης ήταν Ιωνική ζωφόρος που κοσμεί το εσωτερικό κελί πιθανώς κατασκευασμένο από Παϊώνιος του Μέντε (δημιουργός του περίφημου μαρμάρινου αγάλματος της Νίκης της Ολυμπίας). Ήταν περίπου 23 μ και αποτελούνταν από 23 μετοπ. Δώδεκα από αυτά ήταν φανταστικά πόλεμοι μεταξύ Ελλήνων και Αμαζόνων (αμαζωνομαχία)ενώ οι υπόλοιποι επικεντρώθηκαν στις συγκρούσεις Κένταυροι με Λαπίθους (centauromachia).
Ναός του Απόλλωνα σήμερα
Ο ναός στο Bassaj είχε μια μοίρα παρόμοια με την Ακρόπολη των Αθηνών. Στην αρχή XIX αιώνα εξερευνήθηκε από ξένους αρχαιολόγους που μετέφεραν στις πατρίδες τους (ή απλώς πούλησαν) τα πιο πολύτιμα αρχιτεκτονικά διακοσμητικά. Τις μετόπες (μαζί με τα μάρμαρα της Ακρόπολης) θα δούμε σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου.
Από τις σημειώσεις που άφησαν οι ερευνητές γνωρίζουμε ότι το κελί βρέθηκε μέσα η αρχαιότερη κορινθιακή κεφαλή. Δυστυχώς, κλάπηκε και χάθηκε.
Το σηκό και μεγάλο μέρος της κιονοστοιχίας σώζονται στο αρχικό κτίριο σε καλή κατάσταση. Λόγω των σκληρών καιρικών συνθηκών του βουνού, το μνημείο καλύφθηκε με ειδική μεμβράνη. Με τη σειρά τους, οι κολώνες στερεώθηκαν και ενισχύθηκαν με στηρίγματα και μεταλλικές ράβδους.
Περιοδεία εις αξιοθέατα μέρη
Ο Ναός του Απόλλωνα άνοιξε για το κοινό. Ωστόσο, πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι λόγω της προστατευτικής μεμβράνης δεν θα μπορέσουμε να το δούμε σε όλο του το μεγαλείο. Μπορούμε, ωστόσο, να μπούμε στη μνημειακή «σκηνή» και να την δούμε και από τις δύο ακραίες πλευρές και εν μέρει και από τα πλάγια.
Χρειαζόμαστε μόνο περίπου 15 λεπτά. Γύρω από το ναό σώζονται μικρά κατάλοιπα από τα γειτονικά κτίσματα του ιερού.
Πληροφορίες για τις τιμές εισόδου καθώς και τις ημέρες και ώρες λειτουργίας μπορείτε να βρείτε στην επίσημη ιστοσελίδα του ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού. (Προσοχή! Περιστασιακά, οι ενημερώσεις σε αυτήν τη σελίδα είναι ελαφρώς ολισθηρές.)
Οδηγώ
Ο χώρος στάθμευσης βρίσκεται ακριβώς έξω από το δρόμο Νο 76. Συντεταγμένες: 37.429773, 21.900955.
Ο χώρος στάθμευσης είναι μικρότερος από 200 μ από το ναό και το μονοπάτι οδηγεί ελαφρά ανηφορικά. Σε περίπτωση βροχερού καιρού, αξίζει να έχετε καλά παπούτσια για να μην γλιστρούν.
Το μνημείο βρίσκεται στα βουνά, οπότε η πρόσβαση, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες και από πού προερχόμαστε, μπορεί να είναι λίγο δύσκολη για εμάς. Πήγαμε μεταξύ άλλων μέσα από θραύσμα αφύλακτου χωματόδρομου και μέσα από οικισμούς με δρόμους που στεγάζουν μόνο ένα όχημα και κάποια στιγμή η διαδρομή μπλόκαρε για αρκετή στιγμή από … κοπάδι κατσίκες. Ωστόσο, αυτά είναι αξιοθέατα που περιλαμβάνονται στην επίσκεψη στο βουνό, απόμερες γωνιές της Πελοποννήσου.
Ωστόσο, σίγουρα αξίζει να προγραμματίσετε τη μέρα σας για να μην χρειαστεί να επιστρέψετε μετά το σκοτάδι.